عصب کشی دندان چیست ؟

عصب کشی دندان (Root Canal)، درمانی است که طی آن مواد عفونی و عصب موجود در مغز دندان برداشته می‌شود تا دندان از آسیب میکروب‌ها در آینده در امان باشد.

به دنبال پوسیدگی، ساختارهای دندان مانند مینا و عاج تغییر ماهیت می‌دهند و از بین می‌روند و کم‌کم نیاز به درمان عصب‌کشی در این شرایط دیده می‌شود.

کانال ریشه و فضای داخل آن دارای حفره‌هایی هستند که به طور طبیعی بافت‌های عصبی و رگ‌های خونی و بافت‌های سلولی دیگری را در خود جای می‌دهند. در صورتی که پوسیدگی دندان در مراحل اولیه درمان نشود و پوسیدگی از مینا عبور نموده و به عاج گسترش یابد در ادامه می‌تواند به فضای پالپ گسترش یابد. 

ورود میکروب ها به پالپ دندان باعث ایجاد التهاب در پالپ شده و این التهاب باعث افزایش حجم پالپ می شود. با توجه به اینکه پالپ دندان یک محفظه بسته است، التهاب باعث افزایش شدید فشار داخلی آن می شود. این افزایش فشار، منجر به فشار آمدن به پایانه های عصب دندان شده و درد دندان شروع می شود.

علائم التهاب ریشه

• شروع و تداوم درد دندان به هنگام نوشیدن مایعات سرد و گرم
• درد خودبه‌خودی دندان بدون محرک
• درد در اثر جویدن و یا گاز گرفتن
• پوسیدگی یا ضایعه و آبسه در انتهای ریشه
• خروج چرک یا تورم

عصب کشی دندان چگونه است؟

دندانپزشک برای عصب کشی دندان مراجعه کننده از ابتدا تا پایان مراحل مختلفی را پشت می گذارد. معمولا پروسه عصب کشی چهار مرحله دارد و ممکن است تا سه جلسه نیز زمان ببرد. ما در ادامه قصد داریم برایتان گام به گام این مراحل را شرح دهیم. در ابتدا بیمار باید توسط دندانپزشک ویزیت شود، بعد از گذر ازاین گام پزشک معالج تشخیص میدهد که دندان بیمار چند مرحله نیاز دارد تا کامل اعصاب کشی شود. هنگامی که بیمار توسط پزشک ویزیت می شود گاهی لازم نیست مراجعه کننده دندان راعصب کشی کند و پزشک می تواند با یک درمان سطحی مشکل بیمار را برطرف کند.

اما گاهی پزشک مشکوک می شود و لازم است برای تایید از اشعه ایکس استفاده کند. اشعه ایکس دقیقا جای پوسیدگی دندان را نشان می دهد. مرحله بعد از تشخیص نیاز به عصب کشی بیهوشی موضعی بیماراست. این بی حسی به وسیله یک سرنگ باریک صورت می گیرد که درد بسیار کمی دارد و شبیه نیش یک زنبور کوچک است. سپس دندان را به وسیله یک ورق آلومینیومی جدا می کند تا در طی زمان درمان خیس و آلوده نشود. گام بعدی پالپکتومی است به این معنی که سوراخی به وسیله یک نمونه مته کوچک بر روی  دندان بیمار ایجاد می کنند تا به محل عفونت دسترسی داشته باشد و پالپ آلود برداشته می شود و محل آلوده را تمیز و ضدعفونی می کنند تا باکتری نتواند درون آن رشد کند.

بعد از گذر از مراحل بالا نوبت پرکردن دندان است. وقتی که پزشک اقدام به برداشتن پالت آلوده می کند جای آن ها درون دندان خالی می ماند. دندانپزشک برای پر کردن این جای خالی از موادی به نام گوتاپرکا استفاده می کند. تمامی این مراحل بدون درد خواهند بود. بعد از گذشت چند جلسه نوبت به کار گذاشتن تاج دائمی دندان می رسد. این تاج و یا مشابه آن در قسمت بالای دندان کار گذاشته می شود.

برای دریافت نوبت از بهترین پزشکان دندانپزشک کلیک کنید.

روشهای عصب کشی دندان

متخصص درمان ریشه بعد از برداشتن پوسیدگی‌ها به کانال‌های که داخل ریشه دندان قرار دارند، دسترسی پیدا می‌کند و ابتدا پالپوتومی صورت می‌گیرد یعنی با سوراخ کردن سطح پالپ و جاری شدن خون، فشار داخل پالپ یا عصب کاهش پیدا کرده و درد کم می‌شود.

تعداد کانال‌ها بستگی به دندان دارد مثلاً دندان ‌های جلویی فک، تک کاناله است ولی دندان‌های آسیا سه یا چهار کانال دارد. کانال‌های پالپ فقط حاوی عصب نیستند بلکه عروق نیز در این کانال ها وجود دارند و تمام این رشته های عصبی داخل کانال، به رشته عصب فک، متصل می شوند. در بعضی موارد عصب داخل کانال یک دندان ممکن است به علت کاهش خونرسانی از بین رفته باشد اما باکتری ها و میکروارگانیسم ها همچنان در این کانال وجود داشته باشد. این کانال ها که با پوسیدگی یا میکروب ها آلوده شده اند عفونت را تا پای ریشه منتقل می کنند و باعث می شود در اثر واکنش التهابی، استخوان دور ریشه دچار التهاب و تحلیل شده و از بین برود.

کاری که دندانپزشکان سامانه نوبت دهی کرمان دیجیت انجام می دهند، این است که جلوی این روند را قبل از اتفاق افتادن بگیرند یا اینکه بعد از اتفاق افتادن، آن را درمان کند. این کار با خارج کردن محتویات کانال ریشه و تمیز کردن آنها، شکل دادن کانال‌های ریشه به نحوی که مواد دارویی شستشودهنده تا انتهای کانال‌ها برسد و در آخر با پر کردن کانال‌های ریشه طوری که کاملاً بسته شوند و امکان عبور میکروب‌ها و محصولاتشان از مسیر آنها کاهش یابد، انجام می شود.

در عصب کشی دندان عفونت های داخل پالپ و عصب دندان کامل تخلیه می شود و سپس کانال دندان را کاملا تمیز و عاری از هر گونه باکتری و عفونت می کنند و با استفاده از فایل و ابزار های داخل کانال، دیواره ها تا انتهای ریشه را نیز پاکسازی می کند و با محلول شستشو عفونت زدایی می گردد و پس از قرار دادن مواد خشک کننده داخل کانال حفره را کاملا خشک می کنند و سپس با مواد پر کننده کانال که ساختاری پلاستیکی دارد، کانال پر می شود. پس از درمان ریشه، تاج دندان ترمیم می شود و پر کردن تاج مرحله ای جداگانه خواهد بود. ضمنا در حین درمان ریشه گرفتن رادیوگرافی جهت تعیین طول کانال و مسیر درست درمان، الزامیست.

معمولا بعد از این اعمال کم کم کم دندان،  که عصب خود را از دست می دهد، اصطلاحا می میرد و اگر بعد از این به هر دلیلی مجدد عفونی شود، یا ضایعاتی در انتها و اطراف ریشه به وجود بیاید، باید از انتهای ریشه داخل استخوان، اعمال جراحی انجام شود تا عفونت به شکل دیگری تخلیه گردد.

طول دوره درمان عصب کشی دندان

در پاسخ به این سوال که عصب کشی دندان و جراحی عصب دندان چقدر طول میکشد باید گفت که درمان عصب کشی دندان اکثر دندان‌ها را می‌توان در یک جلسه تمام کرد. درمان برخی از دندان‌ها ممکن است به دو جلسه و تعداد اندکی نیز حتی به بیش از دو جلسه نیاز داشته باشند.

در صورتیکه درمان ریشه بطور صحیح و اصولی انجام شود و حفره کانال دقیق و با طول کارکرد مناسب با مواد پرکننده پر شود، و شرایط بهداشتی ایده‌آلی برای این فرایند رعایت شود، احتمال موفقیت درمان ریشه در بلند مدت، بسیار بالاست.

با این وجود برخی از درمان‌ها با وجود اینکه درمان کامل انجام شده است ممکن است با شکست مواجه شوند. در این موارد ممکن است چاره رفع این مشکل درمان مجدد یا جراحی باشد. جراحی اندودنتیک مشکلات ناشی از انتهای ریشه را برطرف می‌کند. بعد از درمان ریشه و طی از بین رفتن بی‌حسی احتمالاً برای چند روز درد گذرایی وجود خواهد داشت که با داروهای مسکن قابل کنترل خواهد بود. پس از درمان ریشه نیاز است که تاج دندان پر شود. گرفتن رادیوگرافی در حین مراحل درمان ریشه و عصب‌کشی الزامی است.

چرا عصب کشی مجدد نیاز است؟

این احتمال وجود دارد که برخی از درمان ها، با وجود اینکه درمان ریشه انجام شده است، ممکن است در آینده با شکست مواجه شود. در این موارد ممکن است گاها نیاز به درمان ریشه مجدد وجود داشته باشد، گاهی هم نیاز به جراحی انتهای ریشه. درمان مجدد معمولاً به منظور معالجه ضایعه‌ای که علائم و نشانه‌های پایدار دارد، انجام می‌شود. حتی اگر ضایعه‌ای وجود نداشته باشد ممکن است به منظور جلوگیری از ایجاد آن در آینده این کار صورت گیرد. ضایعات پایدار حتی در صورت نداشتن علائم هم نیاز به درمان دارند.

اگر طرح درمان حفظ دندان دارای ضایعه باشد، احتمال انجام درمان مجدد ریشه و یا جراحی مطرح است. درمان مجدد وقت‌گیرتر بوده و عفونت‌های داخل کانال ریشه به بهترین نحو با درمان مجدد حذف می‌شود اما در مواقعی هم پس از درمان مجدد ریشه یا همان عصب‌کشی مجدد ممکن است نیاز به درمان جراحی یا قطع ریشه نیز به وجود بیاید. پس از درمان ریشه ممکن است دندان شما به پست و یا روکش بنا به توصیه دندانپزشک احتیاج داشته باشد.

پزشک شما در طی جلسات کانال و عصب دندان را شستشو می دهد و عفونت ها و باکتری ها را مرتبا با شستشو و قرار دادن دارو تسکین دهنده التهابات ریشه در داخل حفره کنترل می کند و سپس پس از پاکسازی کامل ریشه ها پر می شوند و بعد بازسازی تاج یا ترمیم را انجام می دهد. پس از درمان ریشه و طی از بین رفتن بی حسی، احتمالا برای چند روز درد خواهید داشت.البته میزان درد و شرایط بهبودی دندانهای مختلف با یکدیگر متفاوت است ولی اصول کلی مبنی بر این است که پس از درمان ریشه یا عصب کشی دندان معمولا درد و تورم تا 72 ساعت طبیعی است ولی این درد با داروهای مسکن قابل کنترل خواهد بود.

دستورات پس از درمان عصب کشی دندان یا ریشه

درد و تورم قبل و بعد از درمان ریشه طبیعی بوده، معمولاً 3 تا 7 روز زمان بهبودی متغیر است که با تجویز آنتی‌بیوتیک و مسکن برطرف می‌گردد. معمولاً دندان در بین جلسات درمانی و چند هفته پس از پایان آن به ضربه حساس خواهد بود، چنانچه برای مدتی طولانی ادامه پیدا کرد یا بر شدت آن افزوده شد با کلینیک تماس حاصل نمائید.

درمان ریشه دندان ها در بیش از ۹۰ % موارد با موفقیت همراه است و عدم موفقیت آن ممکن است به علت ماندن آبسه در نوک ریشه همراه باشد که گاهاً با انجام عصب کشی مجدد و قطع ریشه قابل نگهدار ی است.

باید دانست که با توجه به هزینه بیشتر عصب کشی باید مراقبت هم بیشتر انجام گیرد. دندان عصب کشی شده بعلت نداشتن عصب به پوسیدگی ، سرما و گرما حساس نبوده و در صور ت بهداشت ضعیف براحتی پوسیده می گردد و بعلت خارج کردن عصب و محتویات پالپ و تراش زیاد در تاج دندان مرده، همانند یک دندان زنده و محکم نبوده و باید از خوردن غذاهای سفت و شکننده اجتناب کرد.

لطفاً توجه بفرمایید پانسمان روی دندان شما موقتی بوده و در اسرع وقت بعد از اتمام درمان ریشه، تاج دندان باید پر شود و یا کارهای مربوط به روکش دندان آغاز شود.حداکثر فاصله زمانی مجاز بین اتمام درمان ریشه با انجام درمان تاج به طور متوسط سه هفته است و بیش تر از این زمان ممکن است دندان شما به علت نشت بزاق از پانسمان موقت دوباره نیاز به درمان مجدد پیدا کند که این امر برای شما هزینه مجدد دارد. اگر پانسمانتان افتاد در سریع ترین زمان ممکن برای پانسمان مجدد مراجعه کنید. روی دندان به هیچ عنوان نباید باز بماند.

چنانچه پر کردگی های تاج بسیار وسیع باشد با قرار دادن پین داخل ریشه پر کردگی محافظت و محکم می شود و یا جهت جلوگیری از شکستگی و عود پوسیدگی دندان عصب کشی شده زیر روکش می رود.

متخصصین و کادر درمانی ما در کلینیک دندانپزشکی درسان اقدامات تشخیصی، درمانی و مراقبتی مرتبط با عصب کشی را با کیفیت و دقت بسیار بالا به بیماران محترم ارائه می‌نمایند.

عصب کشی دندان در چه زمانی ضروری است؟

هرگاه قسمت داخلی یعنی همان پالپ شروع به ملتهب شدن کرد باید برای نابودی پالپ آلوده و پیشگیری از خرابی کل دندان شروع به عصب کشی دندان کرد. آلوده شدن عصب دندان دلایل مختلفی دارد مثل:

• پوسیده شدن به دلیل حفره هایی که در طی زمان بر روی سطح دندان ایجاد شده اند.
• هرگاه دندانی ترک خورده باشد.
• گاهی ممکن است ضربه محکمی به دندان خورده باشد.

معمولا پالپ آلوده در مواقعی که فرد شروع به غذا خوردن می کند خود را نشان می دهد، معمولا هنگام خوردن غذای داغ و یا آب گرم این اتفاق می افتد. در این زمان فرد باید برای پیشگیری خرابی کل دندان سریعا به دندانپزشک مراجعه کند و پزشک معالج ابتدا شخص را معاینه می کند و به وسیله اشعه ایکس آن را تایید خواهد کرد.